Қазақ тілінде өзінің ана тіліндей емін-еркін көсіліп сөйлейтін, қазақша өлең жазатын, ата-бабамыздың салт-дәстүрін қадірлеп, қастерлей білумен қатар, ислам дінін қабылдап, мұсылманшылықты берік ұстанатын орыс жігіті Вячеслав Вавилин "Айқын" газетіне берген сұхбатында өзінің табысқа жетуінің құпиясымен бөлісті.
Бүгінде «Генералдар кеңесі» республикалық қоғамдық бірлестігі төрағасының кеңесшісі қызмет атқаратын ол Қазақ көркемөнер академиясының академигі атанған.
- Вячеслав, қазақша судай ағып тұрсыз, мақалдап-мәтелдеп сөйлейсіз, қайда туып, қайда өскенсіз?
«Нағыз жігітке жетпіс өнер де аз» дейді қазақ. Тілді меңгеру – өнер! Кішкентай кезімнен бастап тіл үйренуге баса мән бердім. Орыс тілі анамның сүтімен сіңді, тегін берілді. Қазақ тілі еңбекпен алынды. Он екі жасымнан қазақша үйрене бастадым. Мира деген ұстазым болды. Тілді кішкентай кезден бастап насихаттау керек, меніңше, еліміздегі барлық балабақша қазақ тіліне өтуі керек, яғни, бастапқы білім қазақша берілсе, тілмен танысу арқылы балалар салт-дәстүрді меңгереді, тіл арқылы қазақ ұлтына деген жастайынан махаббаты оянады. Мектепті, жоғары білімді қай тілде алатынын әркім өзі таңдасын. Сонда ғана болашақта бір ғана мемлекеттік тілде сөйлейтін елге айналамыз.
- Мектепті қай тілде бітірдіңіз?
– Орыс тілінде. Алматыдағы №18 таза орыс мектебін бітірген соң Қазақ-Америка университетінің заң факультетін 2002 жылы үздік дипломмен ағылшынша аяқтадым. Қосымша Қазақ инженерлік-экономикалық университетінің қаржы және кредит факультетін бітірдім.
2003-2004 жылдары Алматы қаласы Алмалы ауданы әкімінің бірінші орынбасарының кеңесшісі болдым. Ол кезде Алмалы ауданын Тұрарбек Асанов басқаратын, бірінші орынбасары Марат Пірімбетовтың көмекшісі бола жүріп, мемлекеттік қызметтің қыр-сырын, елмен қарым-қатынас жасауды үйрендім.
Мемлекеттік қызметтің қай түрі болсын қазақ тілін білу мәжбүрлігін сезіндіреді. Жария айтылмаса да, іс қағаздары қазақ тілінде болсын деген талап бар. Қазір ірі мекемелердің бәрінде заманауи жабдықталған қазақ тіліне арналған кабинеті бар. Өкінішке қарай, басқа ұлт өкілдеріне қарағанда орыс тілді қазақтардың өз ана тілін үйренуге деген ұмтылысының жоғына таңғаламын.
Біраз уақыт Жоғарғы сот төрағасы Қайрат Мәмидің көмекшісі болып еңбек еттім.
2005-2007 жылдары Халықаралық әуесқой бокс қауымдастығы Азия континентальдық АИБА бюросының вице-президенті сонымен қатар Әлемдік әуесқой бокс қауымдастығы президентінің кеңесшісі болып қызмет еттім.
– Ислам дінін қабылдап, мұсылман болуыңызға не әсер етті?
- Сәби шағында адамның таңдауы жоқ. Анам да мені шіркеуге апарып, христиан қылды. Бірақ өсе келе, діни кітаптарды өзара салыстырып оқи жүріп, Библияда ақырғы пайғамбар Ахмадтың келетіні ап-анық жазылған аят барын білдім. Ахмет – Мұхаммедтің бір аты. 25 жасымда шаһадат айтып, Алланың қалауымен мұсылман болдым. Одан бергі 10 жыл ішінде мұсылман болғаныма рақаттанып жүрмін. Қазір тәжуид үйренудемін, толық меңгермесем де, Құранды арабша еркін оқи беремін. Бірнеше парасын жатқа білемін.
– Қазақстан Көркемөнер академиясының академигі екеніңізді білдік…
– Әлем шебері атағы бар суретші, мемлекеттік сыйлықтың иегері Амандос Ақанаев басқаратын Көркем академияның мені өздеріне мүше етіп қабылдап, академик етіп сайлауы – менің мемлекеттегі қызметтегі және қоғамдық өмірдегі еңбегімді, өнерге деген құрметімді қазақстандық мәдениетке қосқан бір үлесім ретінде бағалағандары. Ол үшін көп рақмет айтамын.
– Қазіргі қызметіңізге тоқтала кетсеңіз…
– Екі жылдан бері «Генералдар кеңесінің» төрағасы, генерал-майор Рүстем Қайдаров мырзаның кеңесшісімін. Кеңестің мақсаты – ерлікті ұлықтау, ұрпаққа отаншылдық тәрбие беру. Кеңес құрамындағы генералдар саны 100-ден асады. Әр саладан зейнетке шыққан генералдардың басын қосқан бұл кеңес 2000 жылдың басында құрылған, одан бері қаншама игілікті жұмыстар атқарылды, оның бәрін таратып айтар болсақ, ұзап кетеміз.
Алдағы 31 мамыр күні Мәскеуде Кеңес Одағының батыры, қазақтан шыққан тұңғыш армия генералы, №1 Халық Қаһарманы, Қазақстанның ең алғашқы Қорғаныс министрі Сағадат Нұрмағамбетовтің мүсіні қойылмақ. Соған дайындалып жатырмыз. Бұл – мәскеуліктер үшін ғана емес, күллі еліміз үшін маңызы үлкен шара.
– Қуанышты хабар екен. Құтты болсын! Мүсін жұрт көңілінен шыққан болар?
– Сағадат атамыздың мүсінін мемлекеттік сыйлықтың иегері, мүсінші Ескен Серкебаев келісті етіп жасады. Құны 11 миллион үш жүз мың теңгеге шықты.
– Бәрекелді! Енді… Қазақша өлең де жазатын өнеріңіз бар екен. «Тәуелсіздік – тірегім» атты әннің сөзін жазған екенсіз.
– Тәуелсіздіктің 25 жылдығы қарсаңында желтоқсан айында ақшам мен құптанның арасында отырып ойға баттым, сол кезде мені назым басты. Өлең туды. Ақын болмасам да, қазақша ептеп өлең түртетінім бары рас.
– Отбасыңыз жөнінде айтсаңыз.
– 2009 жылы үйлендім. Бір ұл, бір қызым бар. Ұлымның атын Мұхаммед әмин деп қойдым.
Сұхбаттасқан Төреғали Тәшен
Дәурен
